وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذِی خَبُثَ لا یَخْرُجُ إِلاَّ نَکِداً کَذلِکَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَشْکُرُونَ
و سرزمین پاک (و آماده)، گیاهش به اذن پروردگارش بیرون مىآید.امّا زمینى که خبیث (و شورهزار) است، جز محصولى اندک و بىفایده بیرون نمىدهد. ما این چنین آیات خویش را براى گروه شکرگزار، گونهگون بیان مىکنیم. [سوره الأعراف (7): آیه 58]
نکتهها:
کلمهى «نَکِداً»، به معناى چیزى است که در آن خیرى نباشد، «نبات نَکد»، به معناى گیاه کم و بىفایده مىباشد.
زمین شوره سنبل بر نیارد در او تخم و عمل ضایع مگردان
اگر با دید وسیع به این آیه بنگریم، شاید بتوان یکى از مصادیق سرزمین پاک را که
محصول پاک مىدهد، خانواده پاک بدانیم.
گوهر پاک بباید که شود قابل فیض و رنه هر سنگ و گلى لؤلؤ و مرجان نشود
آیات قرآن، مثل بارانِ رحمت است، هنگامى که بر افراد آماده تلاوت شود، شناخت و عشق و ایمان و تلاش در پى دارد، ولى نااهلان را جز لجاجت و دشمنى نمىافزاید:
«وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَساراً» «1»
باران که در لطافت طبعش خلاف نیست در باغ لاله روید و در شوره زار، خس
پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله فرمودند:
«مثل ما بعثنى الله من الهدى و العلم کمثل الغیث الکثیر اصاب ارضا ...»
مبعوث شدن من با علم و هدایت بر مردم، همانند باریدن باران بسیار زیادى است که بعضى زمینها آن را مىگیرند و بعضى نمىگیرند. چنان که بعضى دستورات مرا مىگیرند و عالم و فقیه مىشوند و بعضى سربلند نکرده و هدایت را قبول نمىکنند. «2» پس قلب طیّب همانند سرزمین طیّب و قلب خبیث مانند سرزمین خبیث و غیر بارور است.
پیامها:
1 تنها نزول رحمت براى سعادت کافى نیست، قابلیّت و ظرفیّت محل هم لازم است. «وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ» 2 گرچه نظام طبیعت، بر قوانین خاص خود استوار است، اما همه چیز زیر نظر و با اراده و اذن پروردگار صورت مىپذیرد. «بِإِذْنِ رَبِّهِ» 3 اصل بر پاکى و پاک بودن است و ناپاکى، یک مسئلهى عارضى است. «الْبَلَدُ الطَّیِّبُ» ... «وَ الَّذِی خَبُثَ» 4 نه یک تذکّر کافى است و نه تذکّرات یک نواخت کارساز است، بلکه ارشاد و تبلیغ باید متعدّد و متنوّع باشد تا به نتیجه نزدیک شویم. «نُصَرِّفُ الْآیاتِ» 5 گرچه قرآن براى همه مایهى هدایت است، امّا تنها شاکرین بهره مىگیرند.
«نُصَرِّفُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَشْکُرُونَ»
منبع : تفسیر نور
__________________________________________________
(1). اسراء، 82.
(2). تفسیر منهج الصادقین.