پدر و مادر بین جهاد و احسان‏

اساس حکمت مدارا کردن با مردم است . [امام علی علیه السلام]

تا ظهور ...

یکشنبه 87 شهریور 10 , ساعت 2:25 عصر

پدر و مادر بین جهاد و احسان‏
کودک در آغوش خانواده‏اش تربیت مى‏شود، خانواده را، زمینه آماده‏ومناسبى براى رشد استعدادها، شایستگى‏ها تثبیت خصلتها و عادتهاى‏خود مى‏یابد، و از محیط خانواده است که او زبان، فرهنگ و تجربیات‏تمدّن بشرى را فرامى‏گیرد. امّا هنگامیکه به بلوغ و سنّ رشد مى‏رسدوخداوند به او عقل و حکمت مى‏بخشد، افق‏هاى جدیدى از زندگى برروى او باز مى‏شود و چه‏بسا ممکن است به سوى یک رسالت‏اصلاحگرانه‏اى که قبلاً در محیط خانواده براى او معهود نبوده است،دعوت شود، دراین جا است که اوّلین فصل از مبارزه و کشمکش درزندگى او براى اصلاح و دگرگونى آغاز مى‏گردد، و او با معادله دشوارى‏مواجه مى‏شود؛ از یکسو احساس مى‏کند که باید نسبت به حقوق خانواده‏وفادار بماند، و از سوى دیگر اهداف، آرمانها و آموزه‏هاى نو او را به سوى‏خود مى‏خواند. قرآن کریم این معادله را چنین حل مى‏کند:
قرآن فرزندان را به احسان و نیکى به والدین و آراسته شدن به بالاترین‏مراتب اخلاق در رفتار با آنان و آزار نرساندن به پدر و مادر حتّى با گفتن»افّ«، سفارش مى‏کند ولى از پرستش و تسلیم مطلق در برابر آنان وشرک‏ورزیدن بواسطه آنان، و اطاعت از آنان در آنچه مخالف مقرّرات دین باشد،بطور جدّى باز مى‏دارد، زیرا محور حرکت انسان، علم و آگاهى است نه‏خدمات کورکورانه. خداوند دراین مورد یک مثال بسیار روشن ازحضرت ابراهیم‏علیه السلام که در برابر پدرش ایستادگى نمود نقل مى‏کند:
)یَا أَبَتِ إِنِّی قَدْ جَاءَنِی مِنَ الْعِلْمِ مَا لَمْ یَأْتِکَ فَاتَّبِعْنِی أَهْدِکَ صِرَاطاً سَوِیّاً(264)).
»اى پدر! دانشى براى من آمده که براى تو نیامده است بنابراین از من پیروى کن‏تا تو را به راه راست هدایت کنم.«
حضرت ابراهیم در برابر پدر و قومش به چالش و مبارزه برخاست‏وچنین گفت:
)وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ لِأَبِیهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَاماً آلِهَةً إِنِّی أَرَاکَ وَقَوْمَکَ فِی ضَلاَلٍ‏مُبِینٍ(265)).
»بیاد بیاور هنگامى را که ابراهیم به پدرش آزر گفت: آیا بتهایى را معبودان خودانتخاب مى‏کنى؟ من، تو و قوم تو را در گمراهى آشکارى مى‏بینم.«
از بصیرتى که‏از آیات فوق بدست مى‏آید احکام زیر را استفاده مى‏کنیم:
اوّل - بر هر انسانى لازم است هنگامیکه به مرحله رشد مى‏رسد، درفرهنگ، افکار و دیدگاه‏هایش تجدید نظر کند و اگر فرهنگ و میراث‏پدرانش را، مخالف خرد یافت، باید خود شخصاً در جستجوى حقیقت‏برآید.
دوّم - بر پدران است که فرزندان خود را از اوایل کودکى به اندیشیدن‏سالم تربیت نمایند، و موهبت خرد و حکمت را در وجود آنان رشدبدهند، و میل به جستجو و کاوش را در آنان برانگیزند.
سوم - اگر پدرت تو را به تبعیت از طاغوت و تسلیم شدن در برابررژیمهاى ستم پیشه دعوت نماید، ضمن تقیّد به بهترین رفتار نیک با پدرومادر، نباید دراین مورد از آنان اطاعت کنى زیرا آنان نمى‏توانند در روزقیامت در برابر مجازات خداوند از تو دفاع کنند.
چهارم - هر نسلى متمایل است روش خود را ادامه دهد و به آن قداست‏شرعى ببخشد، ولى این یک عمل ناصواب و تشریع و بدعت است، زیراحکم، تنها حکم خداوند است و هیچ نظر یا سنّت یا تجربه دیگرى،قداست یا مشروعیّت الهى ندارد، و براى فرزندان جایز نیست که از هرحکم غیر الهى به عنوان یک حکم شرعى، تبعیّت نمایند.
پنجم - براى اینکه دین را بطور دقیق بفهمیم و حقایق و احکام آن رادرست درک کنیم باید از روش سالمى که در خود متون دینى دستور داده‏شده پیروى کنیم، ولازم نیست که همیشه از روشى که پدران ما پیشنهادمى‏کنند تبعیّت نمائیم، زیرا ممکن است روش آنان، روش سالم الهى‏نباشد و یا اینکه ممکن است پدران ما در شرایط خاصى بسر ببرند که به‏مقتضاى آن این روش را برگزیده باشند.

نوشته شده توسط یاس | نظرات دیگران [ نظر]

درباره وبلاگ