پیغمبر اسلام، ملاک مسلمانى را راستى و درستى اعلام فرموده; امام رضاعلیه السلام به وسیله پدرانش،سخن جد بزرگوارش رسول خداصلى الله علیه وآله را چنین روایت مىکند:
«نگاه نکنید به نماز بسیار خواندن و روزه بى شمار گرفتن و حج فراوان رفتن و نیکى چندانکردن و شب را به ذکر زنده داشتن، ولى نگاه کنید به راستى در گفتار و درستى در امانت دارى.» .
از سخن امام جعفر صادقعلیه السلام، که تفسیر فرمایش رسول است، استفاده مىشود که عبادت بسیار،گواه ایمان کامل نیست، زیرا ممکن استبر اثر عادت باشد که اگر ترک عبادت کند ناراحت گردد:
«فان ذلک شىء قد اعتاده; فلو ترکه استوحش لذلک.» .
پس نشانه ایمان کامل، همان راست گویى و درست کارى است.
باز هم امام صادقعلیه السلام مىفرماید: فریب نماز خواندن و روزه گرفتنشان را نخورید: «لا تغتروابصلاتهم ولا بصیامهم فان الرجل ربما لهجبالصلاة و الصوم حتى لو ترکه استوحش.» ولى آنها را درراست گویى و امانت دارى آزمایش کنید: «و لکن اختبروهم عند صدق الحدیث و اداء الامانة.» .
باز هم امام جعفر صادقعلیه السلام مىفرماید:
«خدا پیامبرى نفرستاد، مگر براى دعوت به راست گفتن و در امانتخیانت نکردن.» .
مردى براى کسب فضیلتبه حضور امام پنجم، محمد باقرعلیه السلام شرفیاب مىشود. حضرتش، اینسخن را نخستین درس قرار مىدهد:
«راستى را پیش از سخن گویى بیاموزید.» .
امام صادقعلیه السلام براى یکى از دوستانش چنین پیام مىفرستد:
«در نظر بگیر که على، نزد رسول خدا، بر اثر چه به این قرب و منزلت رسید؟ على به این مقامنرسید، مگر بر اثر راستى و درستى.» .
